ضرایب فهرست بها

نحوه تهیه فهرست بها

فهرست بها یعنی فهرست بهای آیتم های کار

بهای واحد موجود در ردیف های فهرست بها در یک شرایط خاص و برای یک راندمان نرمال برآورد شده است. در برآورد هر آیتم عوامل موثر در اجرای آن شامل نیروی انسانی، ابزار و ماشین آلات، مصالح و حمل مصالح

جهت تهیه برآورد یا صورت وضعیت (طبق فهارس بهای نظام فنی و اجرایی کشور)، مبلغ هر ردیف، حاصل ضرب مقدار در بهای واحد آن ردیف است. از جمع مبلغ ردیف های مربوط به هر فصل، مبلغ فصل، و از جمع مبالغ فصل ها، جمع مبلغ ردیف های فهرست بها برای کار مورد نظر، به دست می آید.  ضریب طبقات، ضریب بالاسری و ضریب منطقه ای (بر حسب مورد)، به جمع مبلغ ردیف ها به صورت پی در پی ضرب شده، و هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه، به آن اضافه می شود.

در هر پیمان یک یا چند تا از ضرایب زیر در پیمان

۱ – ضریب بالاسری

قیمت های مندرج در فهارس بهای پایه (که از طرف نظام فنی و اجرایی کشور به صورت سالیانه منتشر می شود)، شامل متوسط هزینه اجرای کارها بوده و شامل هزینه های تامین و به کارگیری نیروی انسانی، ماشین آلات و ابزار و همچنین تامین مصالح مورد نیاز، شامل، تهیه، بارگیری، حمل و باراندازی مصالح، جابه جایی مصالح در کارگاه، اتلاف مصالح، و به طور کلی، شامل هزینه های مستقیم اجرای کار است. در تجزیه و تحلیل قیمت های این فهارس بها، دستمزد نیروی انسانی شاغل در دفتر مدیریت و دفتر مرکزی (اعم از مدیریت، فنی، اجرایی، HSE، تدارکات، حراست و نگهبانی، انبار، ماشین آلات و کلیه ارکان غیرمستقیم درگیر در پروژه)، هزینه تهیه غذا، حراست، تهیه ابنیه مورد نیاز اجرای کار و … در قیمت ها دیده نشده است. کلیه این هزینه ها از طریق ضرب ضریب بالاسری در هزینه اجرای خالص کار در بهای کلی قرارداد منظور می شود.

هزینه بالاسری، به طور کلی به دو دسته هزینه بالاسری عمومی و هزینه بالاسری کار به شرح زیر تفکیک می شود. [فهرست بهای ابنیه، پیوست ۳. شرح اقلام هزینه های بالاسری]

۱-۱- هزینه بالاسری عمومی

این هزینه از نوع هزینه هایی است که نمیتوان آنها را به کار مشخصی مربوط کرد، مانند هزینه های درج شده در زیر:

• هزینه دستمزد نیروی انسانی دفتر مرکزی، شامل نیروی انسانی مدیریت شرکت، دفتر فنی، اموراداری و مالی، تدارکات و خدمات.
• هزینه بیمه های عمومی و حق بیمه کارکنان دفتر مرکزی (سهم کارفرما)، به انضمام هزینه بیمه بیکاری کارکنان دفتر مرکزی.
• هزینه وسایل نقلیه دفتر مرکزی و هزینه های ایاب و ذهاب که توسط کارمندان یا مدیران، با وسایل نقلیه عمومی انجام میشود.
• هزینه سرمایه گذاری یا اجاره محل دفتر مرکزی.
• هزینه نگهداری دفتر مرکزی.
• هزینه استهلاک وسایل دفتری دفتر مرکزی.
• هزینه آب، برق، و سوخت دفتر مرکزی.
• هزینه مخابرات و پست دفتر مرکزی.
• هزینه پذیرایی و آبدارخانه دفتر مرکزی
• هزینه لوازم التحریر و ملزومات دفتر مرکزی.
• هزینه فتوکپی و چاپ نقشه در دفتر مرکزی.
• هزینه تهیه اسناد، برای شرکت در مناقصه ها.
• هزینه ضمانت نامه شرکت در مناقصه ها.
• هزینه های متفرقه، شامل هزینه های حقوقی و قضایی، نشریات، عضویت در مجامع، و مانند آنها.
• هزینه عوارض شهرداری برای دفتر مرکزی.
• هزینه سرمایه گذاری یا اجاره و هزینه های نگهداری و بهره برداری از انبار مرکزی.
• هزینه دستگاهها و تجهیزات رایانه ای دفتر مرکزی.

۲-۱- هزینه بالا سری کار

این هزینه، از نوع هزینه هایی است که میتوان آن را به کار مشخصی مربوط کرد، مانند هزینه های درج شده در زیر:

هزینه های سرمایه گذاری که شامل موارد زیر است:

• هزینه تنخواه در گردش پیمانکار، با توجه به وجوه پیش پرداخت که نزد پیمانکار است.
• هزینه ناشی از وجوه نقدی آن قسمت از حسن انجام کار که نزد کارفرماست.
• هزینه ضمانت نامه ها، که شامل موارد زیر است:
  • هزینه ضمانت نامه انجام تعهدات.
  • هزینه ضمانت نامه پیش پرداخت.
  • هزینه ضمانت نامه وجوه حسن اجرای کار.
• هزینه مالیات.
• سود پیمانکار
• هزینه های مستمر کارگاه، که شامل موارد زیر است:
  • هزینه دستمزد نیروی انسانی سرپرستی عمومی کارگاه، دفتر فنی، اداری، مالی و تدارکات، کمپ و کانتین و خدمات و حفاظت و حراست. همچنین، هزینه دستمزد سایر عوامل کارگاه که در قیمت ردیفهای فهرست بها و هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه، منظور نشده است.
  • هزینه نیروی انسانی خدماتی که در اختیار کارفرما و مهندس مشاور برای بازرسی و آزمایش قرار میگیرد
  • هزینه سفر مدیران و کارکنان دفتر مرکزی به کارگاه و سایر نقاط، برای کار مربوط.
  • هزینه تهیه نسخه های اضافی اسناد و مدارک پیمان.
  • هزینه غذای کارکنان و کارمندان پیمانکار.
  • هزینه پذیرایی کارگاه.
  • هزینه های پست، مخابرات، ارتباطات، سفر مسوولان کارگاه و هزینه های متفرقه.
  • هزینه تامین وسیله ایاب و ذهاب کارگاه و وسیله نقلیه برای تدارکات کارگاه.
  • هزینه فتوکپی، چاپ، لوازم التحریر و ملزومات.
  • هزینه آزمایشهای پیمانکار.
• هزینه های تهیه مدارک فنی و تحویل کار.
  • هزینه های تهیه عکس و فیلم.
  • هزینه تهیه نقشه های کارگاهی (Shop Drawing) در حد نیاز کار
  • هزینه تهیه نقشه های چون ساخت (As-Built Drawing)
  • هزینه های برنامه ریزی و کنترل پروژه.
  • هزینه های نگهداری عملیات انجام شده تا زمان تحویل موقت.
  • هزینه های مربوط به امور تحویل موقت و تحویل قطعی.
• هزینه های بیمه سهم پیمانکار و بیمه بیکاری نیروی انسانی کارگاه در طرحهای غیرعمرانی.

توضیح ۱: هزینه دستمزد نیروی انسانی شاغل در تعمیرگاه ماشین آلات جزو هزینه ساعتی ماشین آلات پیش بینی شده است و از این بابت هزینه ای در هزینه های بالاسری منظور نشده است.

توضیح ۲: در طرحهای عمرانی (تملک دارایی های سرمایه ای)، چون هزینه های بیمه سهم کارفرما، بیمه بیکاری نیروی انسانی کارگاه، توسط دستگاههای اجرایی از محل اعتبار طرح پرداخت میشود، هزینه ای از بابت آنها در هزینه های بالاسری منظور نشده است.

توضیح ۳: در طرحهای عمرانی (تملک دارایی های سرمایه ای) و غیرعمرانی، هزینه های مالیات بر ارزش افزوده و همچنین هزینه عوارض شهرداری (برای پیمانهای مشمول)، در هزینه های بالاسری منظور نشده است.

ضریب بالاسری طرحهای عمرانی برای کارهایی که به صورت مناقصه و یا عدم الزام به برگزاری مناقصه ناشی از انحصار فرآیند مناقصه واگذار میشوند، برابر ۱.۳ و برای کارهایی که به صورت ترک تشریفات مناقصه و یا عدم الزام به برگزاری مناقصه به استثنای انحصار ناشی از فرآیند مناقصه واگذار میشوند، برابر ۱.۲ میباشد. ضریب بالاسری طرحهای غیرعمرانی برای کارهایی که به صورت مناقصه و یا عدم الزام به برگزاری مناقصه ناشی از انحصار فرآیند مناقصه واگذار میشوند، برابر ۱.۴۱ و برای کارهایی که به صورت ترک تشریفات مناقصه و یا عدم الزام به برگزاری مناقصه به استثنای انحصار ناشی از فرآیند مناقصه واگذار میشوند، برابر ۱.۳ میباشد. [فهرست بهای ابنیه، دستورالعمل کاربرد – بند ۲-۷-۲]

به طور مثال آنالیز ضریب بالاسری ۱.۳ و ۱.۴۱ می تواند بر اساس جدول زیر باشد!

در موادری که انجام کار بطور مقاطعه به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار می شود کارفرما باید در قراردادی که منعقد می کند مقاطعه کار را متعهد نماید که کارکنان خود و همچنین کارکنان مقاطعه کاران فرعی را نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه نماید و کل حق بیمه را به ترتیب مقرر در ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی بپردازد. پرداخت پنج درصد بهای کل کار مقاطعه از طرف کارفرما موکول به ارائه مفاصاحساب از طرف سازمان خواهد بود در مورد پیمانکارانی که صورت مزد و حق بیمه کارکنان خود را در موعد مقرر به سازمان تسلیم و پرداخت نماید معادل حق بیمه پرداختی بنا به درخواست سازمان از مبلغ مذکور آزاد خواهد شد. هرگاه کارفرما آخرین قسط مقاطعه کار را بدون مطالبه مفاصاحساب سازمان بپردازد، مسئول پرداخت حق بیمه مقرر و خسارات مربوطه خواهد بود و حق دارد وجوهی را که از این بابت به سازمان پرداخت می نماید از مقاطعه کار مطالبه و وصول نماید. کلیه وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی همچنین شهرداری ها و اطاق اصناف و موسسات دولتی و غیر دولتی و موسسات خیریه و عام المنفعه مشمول این ماده می باشند.

۲ – ضریب منطقه ای

نرخ های فهرست بهای پایه که اقلام عمومی کار را شامل می شوند بر اساس شرایط و امکانات شهر تهران تهیه شده اند. جهت جبران هزینه های مضاعف بر پایه توزیع امکانات زیربنایی، شرایط آب و هوایی در سطح کشور، شرایط جغرافیایی، نیروی انسانی و بعد مسافت از مراکز اصلی، ضریب منطقه ای توسط نظام فنی و اجرایی کشور تهیه و در برآورد هزینه اجرای عملیات، منظور می شود. ضریبهای منطقه ای مربوط به فهرست بها که در برآورد هزینه اجرای کار مورد استفاده قرار می گیرد، آخرین ضریب هایی است که تا زمان تهیه برآورد هزینه اجرای کار، در پیوست بخشنامه شماره ۹۴/۶۹۴۱۶ مورخ ۱۳۹۴/۰۴/۳۰ یا اصلاحیه های بعدی، از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ شده است.

نکته ۱: در صورتی که نام منطقه محل اجرای پروژه در مناطقی که برای آن ها در بخشنامه مذکور و یا اصلاحیه های بعدی ضریب منطقه ای تعیین شده، موجود نباشد، ضریب منطقه ای شهرستان یا بخشی که پروژه در آن واقع شده است، در برآورد هزینه اجرای عملیات، منظور می شود.

نکته ۲: محدوده جغرافیایی استان، شهرستان و بخش، مطابق آخرین نقشه تقسیمات کشوری منتشر شده توسط وزارت کشور است.

نکته ۳: برای پروژه هایی که در مناطق مختلف قرار میگیرند، نظیر پروژه های خطی، ضریب منطقه ای براساس میانگین وزنی ضریبهای منطقه ای مربوط در مناطق مختلف، با استفاده از رابطه زیر تعیین و در برآورد هزینه اجرای کار، منظور می شود.

در رابطه فوق، R ضریب منطقه مربوط به هر رشته، C مبلغ برآورد اجرای کار مربوط به هر رشته، C1 مبلغ برآورد هزینه اجرای آن بخش از کار که ضریب منطقه مربوط به آن R1 است، C2 مبلغ برآورد هزینه اجرای آن بخش از کار که ضریب منطقه مربوط به آن R2 است و Cn مبلغ برآورد هزینه اجرای آن بخش از کار که ضریب منطقه مربوط به آن که مربوط به آن Rn می باشد.

ضریب منطقه‌ای تا فهرست بهای واحد پایه سال ۱۳۸۷، در پیوست چهارم با عنوان “ضریب منطقه‌ای” در نظر گرفته شده بود و براین اساس در زمان برآورد هزینه اجرای کار، مهندس مشاور براساس منطقه مربوط به عملیات اجرایی، ضریب منطقه‌ای را بخشنامه مربوط استخراج و در محاسبات لحاظ می کرد. با ابلاغ فهرست بهای واحد پایه سال ۱۳۸۸، پیوست چهارم (ضریب منطقه‌ای)، از فهرست بها حذف گردید. از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۴/۰۴/۳۰ به طور کلی در برآورد هزینه اجرای کار، ضریب منطقه ای استفاده نمی گردید. در تاریخ ۱۳۹۴/۰۴/۳۰ بخشنامه ضریب های منطقه ای کارهای پیمانکاری با شماره ۹۴/۶۹۴۱۶ ابلاغ گردید. بنابراین بخشنامه مجدد استفاده از ضریب منطقه‌ای در برآورد هزینه اجرای کار احیا گردید. و در نهایت با ابلاغ فهرست بهای واحد پایه سال ۱۴۰۱، ضریب منطقه ای در پیوست ۴ مجدد به فهرست بها اضافه شد.

۳ – ضریب طبقات

۴ – ضریب ارتفاع

۵ – ضریب پیمان (ضریب پیشنهادی پیمانکار)

۶ – ضریب تجهیز کارگاه

۷ – ضریب تعدیل

۸ – ضریب مابالتفاوت مصالح