۱ – تعاریف
تعاریف زیر به واژه ها و اصطلاحاتی اختصاص دارد که در این دستورالعمل مورد استفاده قرار می گیرند.
۱ – ۱ – دوره
هر یک از سه ماهه های منتهی به خرداد، شهریور، آذر یا اسفند
۱ – ۲ – شاخص
عددی که متوسط تغییرات قیمت هر دوره را نسبت به دوره پایه نشان می دهد.
۱ – ۳ – دوره پایه
دوره ای که تمامی شاخص های مربوط به آن عدد صد (۱۰۰) است.
۱ – ۴ – فهرست بها
هر یک از فهرستهای واحد بهای پایه در رشته های مختلف که از طرف سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ابلاغ می شود.
۱ – ۵ – شاخص گروهی (فصلی)
عددی که متوسط تغییرات قیمتهای واحد اقلام یک فصل از فهرست بهای واحد پایه در هر دوره را، نسبت به دوره پایه نشان می دهد.
۱ – ۶ – شاخص رشته ای
عددی که متوسط تغییرات قیمتهای واحد اقلام یک رشته از فهرست بهای واحد پایه در هر دوره را، نسبت به دوره پایه نشان می دهد.
۱ – ۷ – شاخص کلی
عددی که متوسط تغییرات قیمتهای واحد اقلام تمامی فهرستهای واحد پایه در هر دوره را، نسبت به دوره پایه، نشان می دهد.
۱ – ۸ – شاخص مبنای پیمان
۱ – ۸ – ۱ – در مناقصه
یک دوره سه ماهه قبل از دوره سه ماهه ای که آخرین روز مهلت تعیین شده توسط کارفرما برای تسلیم پیشنهاد قیمت پیمانکار در آن واقع شده است.
۱ – ۸ – ۲ – در ترک مناقصه
یک دوره سه ماهه قبل از دوره سه ماهه ای که پیشنهاد نهایی پیمانکار به صورت کتبی تسلیم کارفرما شده است.
۱ – ۹ – شاخص دوره انجام کار
شاخص دوره انجام عملیات اجرایی، مربوط به آن دوره
۱ – ۱۰ – کارکرد دوره
مبلغ کارهای انجام شده طی آن دوره، شامل عملیات اجرایی، مصالح پایکار و هزینه تجهیز یا برچیدن کارگاه
۱ – ۱۱ – ضریب تعدیل
ضریبی که از رابطه:
۰.۹۵ × ( ۱ – ) = ضریب تعدیل
بدست می آید.
۱ – ۱۲ – کارهای جدید
کارهایی که پس از انعقاد پیمان، در حین اجرای عملیات و در چارچوب موضوع پیمان به پیمانکار ابلاغ شود و برای آنها قیمت و مقدار در فهرست بهای منضم به پیمان، پیش بینی نشده است.
۱ – ۱۳ – تاخیر مجاز
آن بخش از تطویل مدت پیمان که، خارج از قصور پیمانکار باشد.
۱ – ۱۴ – تاخیر غیرمجاز
آن بخش از تطویل مدت پیمان که، ناشی از قصور پیمانکار باشد.
۱ – ۱۵ – مدت پیمان
مدت اولیه پیمان با احتساب تاخیرهای مجاز (تمدید مدت)، خارج از قصور پیمانکار
۱۶ – ۱ – مبلغ کارکرد صورت وضعیت
تفاوت مبلغ صورت وضعیت مورد نظر با صورت وضعیت قبلی برای هر فصل از هر یک از فهرستهای منضم به پیمان
۲ – انتخاب نوع شاخص برای محاسبه تعدیل
۲ – ۱ – پیمانهایی که بر اساس قیمت های واحد پایه منعقد شده اند.
۲ – ۱ – ۱ – مبلغ کارکرد
مبلغ کارکرد، با شاخص های گروهی (فصلی) فهرست بهای واحد پایه مربوط تعدیل می شود.
۲ – ۱ – ۲ – مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه
مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه، با شاخص کلی تعدیل می شود.
۲ – ۱ – ۳ – مبلغ مصالح پایکار
مبلغ مصالح پایکار هر فهرست پایه، با شاخص گروهی فصل های مربوط به مصالح مورد نظر تعدیل می شود.
تبصره ۱: مبالغ مصالح پایکار مربوط به سیمان، شن و ماسه با شاخص های گروهی فصل “بتن درجا” در فهرست مربوط تعدیل می شود.
تبصره ۲: در موارد خاص مانند قلت مبلغ برآورد و یا غیرقابل تفکیک بودن اقلام کار به فصول فهرست بها برای استفاده از شاخص های گروهی، بنا به تشخیص دستگاه اجرایی، می توان به جای شاخص گروهی از شاخص یا شاخص های رشته ای مربوط استفاده کرد، در ای صورت باید مراتب با تعیین رشته و یا رشته های مربوط، در اسناد و مدارک مناقصه و پیمان درج شود. در غیر اینصورت در تمام حالات برای محاسبه تعدیل از شاخص های گروهی برای اقلام کار و کلی برای تجهیز و برچیدن کارگاه طبق ضوابط این دستورالعمل استفاده خواهد شد.
۲ – ۱ – ۴ – اقلام ستاره دار
ردیفهای غیرپایه (اقلام ستاره دار)، که برای آنها قیمت پایه تهیه نشده است و هنگام تهیه برآورد قیمت آنها مطابق دستورالعمل مربوط تعیین و تصویب می گردد، مشابه سایر ریدف های فصل مربوط تعدیل می شوند.
۲ – ۱ – ۵ – کارهای جدید
۲ – ۱ – ۵ – ۱ – قیمت کارهای جدیدی که از فهرست بهای واحد پایه منضم به پیمان، یا فهرست بهای واحد پایه ای که قیمت پیمان از آن انتخاب می شود. با شاخص گروهی فصل مربوط تعدیل می گردد. شاخص مبنای تعدیل این نوع کارها، همان شاخص مبنای پیمان خواهد بود.
۲ – ۱ – ۵ – ۱ – قیمت کارهای جدید در پیمانهای منعقده بر اساس قیمتهای واحد پایه، که برای آنها قیمت در فهرست بهای منضم به پیمان، یا فهرست بهای واحد پایه ای که قیمت پیمان از آن گرفته شده، درج شده است، با شاخص گروهی فصل مربوط تعدیل می شود. شاخص مبنای تعدیل این نوع کارها، شاخص دوره سه ماهه ای است که بر اساس قیمتهای آن دوره، قیمت کار جدید تعیین و تصویب شده است.
برای محاسبه تعدیل در این حالت ابتدا قیمت کار جدید به عدد حاصل از عبارت:
[() ۰.۹۵ + ۰.۰۵]
تقسیم می گردد، تا به قیمتهای دوره سه ماهه مربوط به مبنای پیمان تبدیل شود، سپس مانند سایر ردیفهای قیمت منظم به پیمان، تعدیل می گردد.
۲-۱-۶. در کارهایی که بنا به عللی از قبیل شرایط ویژه، طبیعت و نوع کار، استفاده مستقیم از شاخص فهرست های پایه و یاروش تعدیل این دستور العمل مناسب نیست، دستگاه اجرایی باید قبل از واگذاری کار، روش مورد نظر برای تعدیل قیمت این نوع کارها را، طی گزارش توجیهی به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (دبیرخانه شورای عالی فنی) پیشنهاد کند، تا پس از تصویب شواری عالی فنی، ملاک عمل قرار گیرد.
۲ – ۲ – پیمان هایی که فهرست بهای واحد پایه برای آنها ابلاغ نشده است .
در این پیمان ها، تطبق فهرست بهای مورد نظر با انواع فهرست های پایه و فصل های مربوط به آنها، هنگام تهیه فهرست مقادیر و برآورد کار و قبل از ارجاع کار، توسط دستگاه اجرایی انجام می شود. نرخ پیمان این نوع کارها، مطابق روش این دستور العمل مورد تعدیل قرار می گیرد. قیمت کارهای جدید در این پیمان ها، طبق مفاد بند (۲-۱-۵-۲ )تعدیل می گردد.
۴ – شاخص تعدیل کارکرد در دوره تاخیر
۴ – ۱ – تاخیر مجاز : عملیات اجرا شده در مدت تاخیر مجاز، با شاخص های دوره مربوط به انجام کار، تعدیل می شود.
۴ – ۲ – تاخیر غیر مجاز : عملیات اجرا شده در مدت تاخیر غیر مجاز، با متوسط شاخص های دوره های مربوط به مدت پیمان (مدت درج شده در پیمان و مدت های تمدید شده) تعدیل می شود.
۴ – ۳ – شاخص علی الحساب برای دوران تاخیر : در پایان مدت اولیه و با هر دوره پیمان، دستگاه اجرایی مکلف است بنا به تقاضای پیمانکار، تاخیرها را رسیدگی و شاخص های تعدیل کارکرد دوره های بعد را، باتوجه به نوع تاخیرها مشخص نماید، تا انجام این رسیدگی، تعدیل کارکردهای بعد از مدت اولیه یا هر تمدید پیمان، حسب مورد با شاخص های دوره سه ماهه مربوط به پایان مدت اولیه یا هر تمدید پیمان، محاسبه و به صورت علی الحساب پرداخت خواهد شد.
۵ – محاسبه تعدیل صورت وضعیت ها
۵ – ۱ – برای محاسبه تعدیل هر صورت وضعیت، ابتدا دوره های مربوط به کار کرد آن صورت وضعیت مشخص، سپس با استفاده از شاخص های گروهی مربوط و شاخص مبنای پیمان، ضرایب تعدیل محاسبه می شوند. مبلغ تعدیل هر فصل از حاصلضرب ضریب تعدیل در مبلغ کارکرد صورت وضعیت آن فصل، مربوط به دوره(سه ماهه) مورد نظر به دست می آید. مبلغ تعدیل صورت وضعیت حاصل جمع جبری مبالغ تعدیل کارکرد فصل ها، مصالح پایکار مربوط به هر فصل و تجهیز(یا برچیدن) کارگاه تا تاریخ صورت وضعیت مورد نظر خواهد بود.
تبصره: به منظور تعیین دوره های سه ماهه هر صورت وضعیت برای مشخص شدن شاخص های دوره سه ماهه، تاریخ واقعی انجام کارها در کارگاه ملاک عمل است و سایر زمان ها مانند تاریخ تهیه صورت وضعیت و یا تاریخ ارسال آن ملاک عمل نمی باشد.
یاد آوری: به منظور کاهش حجم محاسبات تعدیل، تاکید می شود در آخر هر ماه شمسی، صورت وضعیت کارهای انجام شده تا آن تاریخ، همراه با مقدار مصالح، به تفکیک هر فصل و تجهیز کارگاه انجام شده، تنظیم شود.
۵ – ۲ – تعدیل مبلغ مابه التفاوت بین آخرین صورت وضعیت موقت و قطعی : مبلغ مابه التفاوت بین آخرین صورت وضعیت موقت و صورت وضعیت قطعی، چنانچه مربوط به عملیات انجام شده بین تاریخ شروع پیمان و تاریخ آخرین وضعیت موقت باشد، در صورت مشخص بودن دوره انجام، طبق شاخص های دوره مربوط و در غیر اینصورت با متوسط شاخص های دوره های مدت یاد شده تعدیل می شود.
۵ – ۲ – ۱ – چنانچه عملیات تمام یا قسمتی از مبلغ مابه التفاوت، در مدت تاخیر غیر مجاز پیمان انجام شده باشد، تعدیل آن طبق مفاد بند (۵-۲) صورت می گیرد.
۵ – ۳ – گرد کردن ضریب تعدیل: ضریب تعدیل، با سه رقم اعشار در محاسبات وارد می شود. این ضریب ابتدا با چهار رقم اعشار محاسبه می گردد، چنانچه رقم چهارم اعشار پنج یا بزرگتر باشد، رقم چهارم حذف و یک واحد به رقم سوم اعشار اضافه می شود. در صورتی که رقم چهارم اعشار، کوچک تر از پنج باشد، حذف می گردد.
۶ – تعدیل پیمان هایی که خاتمه می یابند: چنانچه براساس اسناد و مدارک پیمان، بدون آنکه قصوری متوجه پیمانکار باشد، پیمان خاتمه داده شود، کارکرد این پیمانکار طبق این دستورالعمل مشمول تعدیل آحاد بها خواهد بود.
۷ – تعدیل پیمان هایی که فسخ می شوند: چنانچه براساس اسناد و مدارکپیمان، به علت قصور پیمانکار، پیمان فسخ شود، تعدیل مبلغ کارهای انجام شده طبق این دستور العمل محاسبه، می شود.
۸ – تغییر ضریب ۰.۹۵ در رابطه ضریب تعدیل
۸ – ۱ – در پیمان هایی که در مدت اولیه (مدت درج شده در موافقتنامه)،به اتمام رسیده و تحویل موقت شوند، عدد ۰.۹۵در رابطه (ضریب تعدیل) به عدد یک تبدیل می شود.
۸ – ۲ – در پیمان هایی که تا مدت پیمان (مدت اولیه بعلاوه تاخیرهای مجاز(به اتمام رسیده و تحویل موقت شوند، عدد ۰.۹۵ در رابطه با (ضریب تعدیل) به عدد ۰.۹۷۵ تبدیل می شوند.
۸ – ۳ – مبلغ مابه التفاوت ناشی از تبدیل عدد ۰.۹۵ به یک، یا ۰.۹۷۵ در مورد پیمان های مشمول حسب مورد، همزمان با صورت وضعیت قطعی به پیمانکار پرداخت می شود.
۹ – مبنای محاسبه تعدیل و نحوه ارائه آن
۹ – ۱ – پیمانکار مبالغ تعدیل آحاد بها را براساس صورت وضعیتهای تایید شده توسط کارفرما محاسبه می نماید و به منظور بررسی و پرداخت، به نحوی که در بند (الف) ماده ۳۷ شرایط عمومی پیمان تعیین شده است، مانند صورت وضعیت ها برای مهندس مشاور ارسال می دارد.
۹ – ۲ – تا اعلام شاخص های قطعی دوره انجام کار، تعدیل صورت وضعیت ها با استفاده از آخرین شاخص های ابلاغ شده مربوط(موقت یا قطعی)، محاسبه و به صورت علی الحساب پرداخت می شود. با اعلام شاخص های قطعی دوره انجام کار، تعدیل طبق این دستورالعمل محاسبه و مبالغ آن به صورت قطعی به حساب پیمانکار منظور میگردد.
۱۰ – برای سهولت محاسبات و رسیدگی به آنها، استفاده از جدولهای مناسب (مانند نمونه های پیوست) توصیه می شود.
دانلود بخشنامه شماره ۱۰۰/۱۷۳۰۷۳ مورخ ۱۳۸۲/۹/۱۵ – دستورالعمل نحوه تعدیل آحاد بهای پیمان ها